Αρτηριακή υπέρταση

Η αρτηριακή υπέρταση (ή υψηλή αρτηριακή πίεση) είναι μια κατάσταση κατά την οποία η πίεση του αίματος στις αρτηρίες είναι διαρκώς αυξημένη, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές καρδιοαγγειακές επιπλοκές αν δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα.

Τι είναι η αρτηριακή υπέρταση;

Η αρτηριακή πίεση είναι η δύναμη με την οποία το αίμα πιέζει τα τοιχώματα των αρτηριών καθώς κυκλοφορεί στο σώμα. Υπάρχουν δύο μετρήσεις που καθορίζουν την αρτηριακή πίεση:

  • Συστολική πίεση (άνω αριθμός): Η πίεση όταν η καρδιά συσπάται και σπρώχνει το αίμα στις αρτηρίες.
  • Διαστολική πίεση (κάτω αριθμός): Η πίεση όταν η καρδιά χαλαρώνει και γεμίζει με αίμα μεταξύ των συστολών.

Η φυσιολογική αρτηριακή πίεση για ενήλικες είναι περίπου 120/80 mmHg. Αν η πίεση είναι πάνω από 130/80 mmHg, τότε θεωρείται υπέρταση.

Στάδια της αρτηριακής υπέρτασης:

  • Προϋπέρταση: Συστολική πίεση 120-129 και διαστολική κάτω από 80.
  • Υπέρταση Στάδιο 1: Συστολική πίεση 130-139 ή διαστολική 80-89.
  • Υπέρταση Στάδιο 2: Συστολική πίεση 140 ή μεγαλύτερη ή διαστολική 90 ή μεγαλύτερη.

Αιτίες:

Η αρτηριακή υπέρταση μπορεί να είναι:

  1. Πρωτοπαθής (ή ιδιοπαθής) υπέρταση: Στην πλειονότητα των περιπτώσεων (περίπου 90-95%), δεν εντοπίζεται κάποια συγκεκριμένη αιτία, και η υπέρταση εμφανίζεται σταδιακά με την πάροδο των ετών.
  2. Δευτεροπαθής υπέρταση: Οφείλεται σε άλλες παθήσεις ή καταστάσεις, όπως:
    • Νεφρικές παθήσεις
    • Ορμονικές διαταραχές (π.χ. υπερθυρεοειδισμός, φαιοχρωμοκύτωμα)
    • Διαταραχές του ύπνου (π.χ. άπνοια ύπνου)
    • Ορισμένα φάρμακα (π.χ. αντισυλληπτικά, κορτικοστεροειδή)

Παράγοντες κινδύνου:

  • Ηλικία: Η υπέρταση είναι πιο συχνή στους ηλικιωμένους.
  • Γενετική προδιάθεση: Αν υπάρχουν συγγενείς πρώτου βαθμού με υπέρταση, αυξάνεται ο κίνδυνος.
  • Διατροφή: Υψηλή κατανάλωση αλατιού, λιπαρών και αλκοόλ.
  • Έλλειψη σωματικής άσκησης και παχυσαρκία.
  • Άγχος και στρες.
  • Κάπνισμα.

Συμπτώματα:

Η αρτηριακή υπέρταση συχνά δεν προκαλεί άμεσα συμπτώματα, γι’ αυτό είναι και γνωστή ως “σιωπηλός εχθρός”. Ωστόσο, αν η υπέρταση παραμείνει αδιάγνωστη και αθεράπευτη, μπορεί να προκαλέσει:

  • Πονοκέφαλο (ιδιαίτερα στο πίσω μέρος του κεφαλιού)
  • Ζάλη
  • Θολή όραση
  • Δύσπνοια ή πόνο στο στήθος
  • Κούραση

Σε προχωρημένα στάδια, η υπέρταση μπορεί να προκαλέσει σοβαρές επιπλοκές, όπως:

  • Καρδιοαγγειακά προβλήματα: Εγκεφαλικά επεισόδια, καρδιοπάθειες, καρδιακή ανεπάρκεια.
  • Βλάβες στα νεφρά: Αποτέλεσμα της υπερβολικής πίεσης στις νεφρικές αρτηρίες.
  • Βλάβες στην όραση: Αιμορραγία ή εκφυλισμός των αιμοφόρων αγγείων στον αμφιβληστροειδή.

Διάγνωση:

Η διάγνωση γίνεται με την μέτρηση της αρτηριακής πίεσης. Για να διασφαλιστεί ότι η υπέρταση είναι διαρκής, πρέπει η μέτρηση να επαναληφθεί σε διάστημα μερικών εβδομάδων ή μηνών.

Θεραπεία:

Η θεραπεία της αρτηριακής υπέρτασης περιλαμβάνει:

  1. Αλλαγές στον τρόπο ζωής:

    • Υγιεινή διατροφή (π.χ. διατροφή πλούσια σε φρούτα, λαχανικά, χαμηλή σε αλάτι)
    • Τακτική άσκηση (τουλάχιστον 150 λεπτά την εβδομάδα)
    • Διαχείριση του σωματικού βάρους
    • Διακοπή καπνίσματος και περιορισμός αλκοόλ
    • Μείωση του άγχους

  2. Φαρμακευτική αγωγή: Αν οι αλλαγές στον τρόπο ζωής δεν είναι αρκετές, ο γιατρός μπορεί να συνταγογραφήσει φάρμακα για την έλεγχο της πίεσης. Αυτά μπορεί να περιλαμβάνουν:

    • Διουρητικά
    • Β-αναστολείς
    • Αναστολείς του μετατρεπτικού ενζύμου (ACE inhibitors)
    • Ανταγωνιστές ασβεστίου

Είναι πολύ σημαντικό να παρακολουθείτε την αρτηριακή πίεση και να ακολουθείτε τις οδηγίες του γιατρού σας για τη διαχείριση της υπέρτασης. Η έγκαιρη διάγνωση και η σωστή θεραπεία μπορούν να μειώσουν σημαντικά τον κίνδυνο σοβαρών καρδιοαγγειακών επιπλοκών.