Βαλβιδικές Νόσοι της Καρδιάς

Οι βαλβιδικές νόσοι της καρδιάς αναφέρονται σε καταστάσεις όπου οι καρδιακές βαλβίδες (οι δομές που ελέγχουν τη ροή του αίματος μέσα στην καρδιά) δεν λειτουργούν σωστά. Η κακή λειτουργία των βαλβίδων μπορεί να εμποδίσει τη φυσιολογική κυκλοφορία του αίματος και να προκαλέσει διάφορα καρδιολογικά προβλήματα.

Οι κύριες καρδιακές βαλβίδες είναι:

  • Η μιτροειδής βαλβίδα (βρίσκεται μεταξύ του αριστερού κόλπου και της αριστερής κοιλίας)
  • Η αορτική βαλβίδα (βρίσκεται μεταξύ της αριστερής κοιλίας και της αορτής)
  • Η τρικυπιδική βαλβίδα (βρίσκεται μεταξύ του δεξιού κόλπου και της δεξιάς κοιλίας)
  • Η πνευμονική βαλβίδα (βρίσκεται μεταξύ της δεξιάς κοιλίας και της πνευμονικής αρτηρίας)

Οι κύριες τύποι βαλβιδικών νόσων είναι οι εξής:

1. Στένωση βαλβίδας

Η στένωση είναι μια κατάσταση όπου η βαλβίδα στενεύει και δεν μπορεί να ανοίξει πλήρως, εμποδίζοντας τη ροή του αίματος. Οι συνηθέστερες μορφές στένωσης περιλαμβάνουν:

  • Στένωση μιτροειδούς βαλβίδας: Αυτή η κατάσταση μπορεί να προκαλέσει συσσώρευση αίματος στον αριστερό κόλπο και αύξηση της πίεσης στους πνεύμονες.
  • Στένωση αορτικής βαλβίδας: Αν η αορτική βαλβίδα δεν ανοίγει πλήρως, εμποδίζει την ροή του αίματος από την αριστερή κοιλία στην αορτή, κάτι που αυξάνει την πίεση στο αριστερό μέρος της καρδιάς.

2. Ανεπάρκεια βαλβίδας (ή βαλβιδοπάθεια)

Η ανεπάρκεια συμβαίνει όταν η βαλβίδα δεν κλείνει πλήρως, με αποτέλεσμα να επιστρέφει αίμα πίσω στην καρδιά. Αυτό μπορεί να προκαλέσει υπερφόρτωση της καρδιάς και αύξηση της πίεσης. Οι πιο συνηθισμένες μορφές ανεπάρκειας είναι:

  • Ανεπάρκεια μιτροειδούς βαλβίδας: Σε αυτή την περίπτωση, το αίμα επιστρέφει στον αριστερό κόλπο από την αριστερή κοιλία.
  • Ανεπάρκεια αορτικής βαλβίδας: Η αορτική βαλβίδα δεν κλείνει πλήρως, επιτρέποντας στο αίμα να επιστρέφει στην αριστερή κοιλία.
  • Ανεπάρκεια τρικυπιδικής βαλβίδας: Η βαλβίδα μεταξύ του δεξιού κόλπου και της δεξιάς κοιλίας δεν κλείνει σωστά, με αποτέλεσμα το αίμα να επιστρέφει στον κόλπο.

3. Προσαρμογή ή εκτροπή των βαλβίδων (βαλβιδοπάθεια)

Αυτή η κατάσταση συνήθως αναφέρεται σε ακανόνιστη μορφή της βαλβίδας που δεν έχει τη σωστή μορφή ή λειτουργία για να εκτελέσει τον ρόλο της στον έλεγχο της ροής του αίματος. Αυτές οι ανωμαλίες μπορεί να προκαλούν συσσώρευση αίματος και κακή κυκλοφορία.

Αιτίες των βαλβιδικών νόσων:

Οι αιτίες των βαλβιδικών νόσων ποικίλουν και μπορεί να περιλαμβάνουν:

  • Ρευματικός πυρετός: Μία συνηθισμένη αιτία, κυρίως για τις μιτροειδείς και αορτικές βαλβίδες, που προκαλεί φλεγμονή και βλάβη στις βαλβίδες μετά από μια στρεπτοκοκκική λοίμωξη του λαιμού.
  • Στεφανιαία νόσος: Η καρδιακή νόσος μπορεί να προκαλέσει βλάβες στις βαλβίδες και τη λειτουργία τους.
  • Αυξημένη πίεση (υπέρταση): Η αυξημένη αρτηριακή πίεση μπορεί να επηρεάσει τις βαλβίδες, ιδιαίτερα την αορτική βαλβίδα.
  • Εκ γενετής ανωμαλίες: Μερικοί άνθρωποι γεννιούνται με ανωμαλίες στις βαλβίδες της καρδιάς.
  • Μυοκαρδιοπάθεια: Η παθολογία του καρδιακού μυός μπορεί να προκαλέσει δευτερογενείς βλαβές στις βαλβίδες.
  • Λοιμώξεις ή ενδοκαρδίτιδα: Μπορεί να επηρεάσουν τις καρδιακές βαλβίδες και να προκαλέσουν φλεγμονή ή έλκος.

Συμπτώματα:

Τα συμπτώματα μπορεί να διαφέρουν ανάλογα με τον τύπο και τη σοβαρότητα της βαλβιδικής νόσου. Μερικά από τα κοινά συμπτώματα περιλαμβάνουν:

  • Δύσπνοια: Ειδικά κατά τη διάρκεια σωματικής άσκησης ή όταν η κατάσταση επιδεινώνεται.
  • Κόπωση: Αίσθημα εξάντλησης και αδυναμίας.
  • Πόνος στο στήθος: Σε περίπτωση που η καρδιά καταβάλλεται από την επιπλέον φόρτιση ή η καρδιακή ισχαιμία είναι παρούσα.
  • Οίδημα: Πρησμένα πόδια, αστραγάλους ή κοιλιά λόγω κατακράτησης υγρών.
  • Αίσθημα παλμών ή ανωμαλία στον καρδιακό ρυθμό: Μπορεί να εμφανιστούν αρρυθμίες λόγω κακής λειτουργίας της βαλβίδας.

Διάγνωση:

Η διάγνωση των βαλβιδικών νόσων περιλαμβάνει:

  • Ηλεκτροκαρδιογράφημα (ΗΚΓ): Καταγράφει την ηλεκτρική δραστηριότητα της καρδιάς και εντοπίζει οποιεσδήποτε ανωμαλίες στον καρδιακό ρυθμό που ενδέχεται να συνδέονται με βαλβιδική νόσο.
  • Ηχοκαρδιογράφημα (Υπερηχογράφημα καρδιάς): Η πιο αξιόπιστη μέθοδος για την αξιολόγηση της λειτουργίας των καρδιακών βαλβίδων και της καρδιολογικής κατάστασης γενικά.
  • Ακτινογραφία θώρακα: Για να ελεγχθεί η κατάσταση των καρδιακών κοιλοτήτων και τυχόν υγρού στους πνεύμονες.
  • Μαγνητική τομογραφία καρδιάς (MRI): Σε πιο σύνθετες περιπτώσεις, για την αξιολόγηση της καρδιάς και των βαλβίδων.

Θεραπεία:

Η θεραπεία εξαρτάται από την αιτία, τον τύπο της βαλβιδικής νόσου και τη σοβαρότητά της. Οι επιλογές θεραπείας περιλαμβάνουν:

  1. Φαρμακευτική αγωγή:

    • Διουρητικά: Για την καταπολέμηση του οιδήματος.
    • Αναστολείς ACE ή ARBs: Για την αντιμετώπιση της υπέρτασης και την ανακούφιση της καρδιάς.
    • Αντιπηκτικά: Για την πρόληψη της θρόιστης σε περιπτώσεις ανεπάρκειας βαλβίδας.

  2. Επεμβάσεις:

    • Αντικατάσταση βαλβίδας: Σε σοβαρές περιπτώσεις βαλβιδικής ανεπάρκειας ή στένωσης, μπορεί να απαιτείται αντικατάσταση της κατεστραμμένης βαλβίδας με μηχανική ή βιολογική βαλβίδα.
    • Ανακατασκευή βαλβίδας: Όταν είναι δυνατόν, οι βαλβίδες μπορεί να ανακατασκευαστούν για να αποκατασταθεί η λειτουργία τους.
    • Καθετηριασμός ή άλλες επεμβάσεις: Χρησιμοποιούνται σε κάποιες περιπτώσεις για να αποκατασταθεί η λειτουργία των βαλβίδων χωρίς να απαιτείται πλήρης αντικατάσταση.

Η πρόληψη των βαλβιδικών νόσων περιλαμβάνει τη διατήρηση μιας υγιούς καρδιάς μέσω της διατροφής, της άσκησης και της διαχείρισης του άγχους, καθώς και της παρακολούθησης οποιωνδήποτε υποκείμενων ιατρικών καταστάσεων, όπως η υπέρταση ή ο διαβήτης.